
دیوار نوشته کوروش (که به آن "کتیبه کوروش" یا "کتیبه فتح بابل" نیز گفته میشود) یکی از مهمترین اسناد تاریخی است که از دوران هخامنشیان بهجا مانده و در آن، کوروش بزرگ به توصیف پیروزیهای خود و دستاوردهای حکومتیاش میپردازد. این دیوار نوشتهها بیشتر در مورد فتح بابل و سیاستهای انسانی و عدالتمحور کوروش برای اداره امپراتوری هخامنشی است.
ویژگیها و محتوای دیوار نوشته کوروش:
در برخی از دیوار نوشتهها و کتیبهها، کوروش بزرگ به اقدامات خود در هنگام فتح بابل و سیاستهایش در برخورد با اقوام مختلف اشاره کرده است.
این نوشتهها معمولاً به زبانهای مختلف، از جمله زبانهای آرامی و اکدی، و با خط میخی نوشته شدهاند.
1. فتح بابل و سیاستهای کوروش: یکی از مهمترین موضوعات در دیوار نوشتههای کوروش، اشاره به فتح بابل و سیاستهای انسانی او پس از تسخیر این شهر است. کوروش در این دیوار نوشتهها اعلام میکند که پس از فتح بابل، از تخریب معابد و اماکن مذهبی جلوگیری کرد و حتی اجازه داد مردم بابل به دین و فرهنگ خود بازگردند. این حرکت بهویژه در تاریخ یهودیت اهمیت زیادی دارد، چرا که کوروش یهودیان را از اسارت بابل آزاد کرد و معبدشان را در اورشلیم بازسازی کرد.
2. آزادی اقوام و مذهب: کوروش بزرگ در دیوار نوشتههای خود به آزادی مذهب و حقوق مردم اشاره میکند. او تاکید میکند که پس از فتح بابل، هیچگونه تفرقهای میان اقوام مختلف ایجاد نکرد و آزادی مذهبی را برای تمامی مردم تحت سلطهاش فراهم کرد. این اقدام کوروش، بهویژه در آن دوران که بسیاری از حکومتها بر اساس سرکوب اقوام و باورهای مختلف عمل میکردند، یک دستاورد برجسته محسوب میشود.
3. حکومت عادلانه و احترام به سنتها: کوروش همچنین در دیوار نوشتههای خود به عدالت و احترام به سنتها و فرهنگهای مختلف اقوام اشاره میکند. او خود را بهعنوان حاکمی عادل معرفی کرده که در برابر خداوند مسئول است و با عدالت به حکمرانی میپردازد.
4. نگهداری از فرهنگها و معابد: در دیوار نوشتهها و کتیبههای کوروش، همچنین اشاره شده است که او به فرهنگهای مختلف احترام میگذاشت و دستور داد که معابد و بناهای مذهبی در مناطق مختلف امپراتوری هخامنشی بازسازی شوند. او به این نکته اشاره کرد که بر خلاف بسیاری از پادشاهان دیگر که معابد و سنتهای مختلف را نابود میکردند، در زمان او مردم میتوانستند به آیینهای خود ادامه دهند.
اهمیت دیوار نوشتهها:
دیوار نوشتهها و کتیبههای کوروش نه تنها بهعنوان اسناد تاریخی بسیار ارزشمند در زمینه تاریخ هخامنشیان و سیاستهای کوروش محسوب میشوند، بلکه این نوشتهها بهویژه از نظر اصول حقوق بشر و اداره عدالتمحور حکومتی، در تاریخ جهان برجسته هستند. بسیاری از محققان این دیوار نوشتهها را مشابه به اولین منشور حقوق بشر دانستهاند، چرا که کوروش در آنها بر آزادیهای فردی، احترام به ادیان مختلف، و عدالت تاکید کرده است.
کشف دیوار نوشتهها:
کتیبهها و دیوار نوشتههای کوروش در خرابههای بابل و همچنین در مناطق مختلف ایران و بینالنهرین کشف شدهاند. یکی از مهمترین کشفیات مربوط به دیوار نوشتهها، همان استوانه کوروش است که به عنوان یک سند رسمی از سیاستهای کوروش در فتح بابل و برخورد با اقوام مختلف شناخته میشود.
نتیجهگیری:
دیوار نوشتهها و کتیبههای کوروش بزرگ نه تنها در تاریخ ایران بلکه در تاریخ جهانی اهمیت دارند. این نوشتهها گواهی بر حکمرانی عادلانه و بشردوستانه کوروش و احترام او به حقوق انسانها، آزادی مذهب، و فرهنگهای مختلف است. این اسناد در واقع یکی از نخستین اعلامیههای حقوق بشری هستند که از دوران باستان بهجا ماندهاند.